Każdy pracownik zatrudniony w danym miejscu pracy ma obowiązek wykonywać swoje zadania w określonym przez właściciela systemie czasu pracy. Wszyscy mają jasno doprecyzowaną ilość godzin jaką muszą przepracować w ciągu dnia, tygodnia, a nawet w całym okresie rozliczeniowym. Pracodawcy mają do wyboru kilka systemów zarządzania zakładem pracy. Przykładem takiego systemu jest równoważny system pracy. To jeden z najbardziej elastycznych systemów jakie są stosowane w miejscach pracy.
Systemy pracy – przykłady
Obecnie wyróżnia się kilka rodzajów systemów czasu pracy, jakie można zastosować w danym zakładzie pracy. We współczesnych przepisach można spotkać się z takimi systemami jak podstawowy system czasu pracy, równoważny czas pracy, zadaniowy system czasu pracy, system przerywanego czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy, system weekendowego czasu pracy oraz praca w ruchu ciągłym.
Równoważny czas pracy – ogólne informacje
W równoważnym systemie czasu pracy możliwe jest wydłużenie czasu pracy w konkretnym dniu czy też tygodniu. Jednak wówczas należy w odpowiednim dniu czy też tygodniu skrócić godziny pracy, tak by bilans w jednym okresie rozliczeniowym był zgodny z przepisami zawartymi w kodeksie pracy. W tego typu systemie można przedłużyć dobowy wymiar pracy do 12 godzin. Maksymalne wydłużenie nie powinno przekraczać 16 godzin w okresie rozliczeniowym. Przedłużenie wymiaru dobowego ma miejsce w przypadku pilnowania mienia, ochrony ludzi, pracowników zakładowych straży pożarnych czy innych służb ratowniczych. Dla tych zawodów można wydłużyć dobowy wymiar godzin do 24, jednak należy im zapewnić odpoczynek przez co najmniej jeden cały dzień bądź więcej. W sytuacji, gdy nie nastąpiło przedłużenie dobowego wymiaru należy zapewnić odpoczynek pracownikowi przez co najmniej 11 godzin.
Dodatkowe informacje związane z równoważnym systemem
W trakcie wdrażania równoważnego systemu pracy trzeba pamiętać o konieczności zachowania przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, która powinna wynosić 40 godzin. Jest to przeciętna norma, co oznacza, że w jednym tygodniu możliwe jest rozplanowanie nawet 60 godzin pracy. W takiej sytuacji w kolejnych tygodniach należy zaplanować tych godzin nieco mniej. W ustalaniu tych godzin trzeba pamiętać o zachowaniu prawa do odpoczynku dobowego pracownika. Istotne jest również zapewnienie każdemu pracownikowi prawa do odpoczynku tygodniowego. W danym okresie rozliczeniowym pracownik powinien mieć tyle dni wolnych ile wynosi liczba niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy.
Zastosowanie równoważnego systemu czasu pracy
Równoważny system czasu pracy można stosować w momencie występowania pracy zmianowej, pracy w niedziele i święta oraz indywidualnego rozkładu czasu pracy. Zastosowanie tego systemu jest dość pracochłonne, gdyż należy dokładnie zaplanować pracę dla każdego okresu rozliczeniowego. System ten wykorzystywany jest np. w gastronomii, hotelarstwie, handlu, rolnictwie, żegludze, zakładach fryzjerskich i kosmetycznych, ochronie, zakładowych strażach pożarnych, zakładowych służbach ratowniczych oraz na stacjach benzynowych.
